ادبیات نظری تحققی حقوق شهروندی امام
- تبیین حقوق شهروندی از منظر امام خمینی ( ره )
انقلاب اسلامی از آغاز ، انقلابی برای احقاق حقوق ملت در تمامی ابعاد آن بود و حقوق شهروندی به عنوان یکی از ارکان مهم این حقوق ، از همان ابتدا درقالب شعارها ، آموزه ها و جهت گیری های نهضت خود را نشان داده است . « امام خمینی ( ره )، نقش مردم را در راس تغییر و تحول جامعه می دانند . اشاره صریح ایشان به نقش مردم به ویژه مستضعفان و طبقه محروم در همه تحلیل ها هست . در کتاب صحیفه امام بیش از ده هزار بار کلمه مردم ، نقش و ، وظیفه آنان آمده و بیش از چهارده هزار بار واژه ملت و ملت ایران به کار برده شده است ».
لذا ، نهضت انقلاب اسلامی ایران با رهبری امام خمینی ، فرصت بسیار مناسبی فراهم آورد تا برای اولین بار یک فقیه جامع الشرایط و برجسته که خود اقدام به تاسیس یک نظام سیاسی کرد ، آراء و اندیشه ها و دیدگاه های خود را درباره مسایل مختلف حقوق مردم با بهره گیری از منابع فقه و در رابطه با جامعه سیاسی اسلامی ارائه دهد . انقلاب اسلامی از متن مردم برخاسته و با رهبری حضرت امام خمینی ( ره ) از پانزدهم خردادماه 1342 هـ . ش . آغاز گردید . اوج حمایتهای مردمی و در صحنه بودن امت در سالهای 1356 تا 1357 هـ . ش جلوه گر شد . از آنجا که مردم اعم از زن و مرد و پیر و جوان از هر قشر و گروه گام در راه مبارزه علیه طاغوت ستمشاهی نهاده و بساط ظلم و نظام 2500 ساله شاهنشاهی را از میهن اسلامی برچیدند . اگر نقش مردم در تشکیل حکومت اسلامی را از صدر اسلام تا به امروز بررسی کنیم ، می بینیم که مردم در تشکیل حکومت اسلامی نقش موثر و زیادی داشته اند . در پیروزی انقلاب اسلامی هم همت و پشتکار عموم مردم ، نقش اساسی خود را جلوه گر ساخت . در اين پژوهش نيز هدف آن است كه با بیان فرائض امام ( ره ) به شناخت بيش‌تري از ابعاد و حوزه شمول حقوق شهروندی از دیدگاه ایشان دست يابيم . در فصل قبل به مفهوم شناسی شهروند و حقوق شهروندی پرداختیم . و در مجموع بیان کردیم که حقوق شهروندی مجموعه ای از قواعدی است که بر روابط اشخاص در هر جامعه حکومت می کند .
دین اسلام دستورات صریح و شفافی برای روابط اجتماعی انسانها دارد . در فصل قبل اشاره کردیم که از مسائل مهم حقوق شهروندی در اسلام توجه به کرامت انسانها به عنوان اشرف مخلوقات ، ارزش حیات و زندگی افراد ، بدون توجه به نژاد ، رنگ و پوست و غیره است . امام خمینی ( ره ) هم به عنوان یک فقیه جامع الشرایط همواره بر این موضوع ( کرامت انسانی ) تاکید داشتند . و بطور کامل برای انسانها کرامت قائل بودند . نمونه بارز آن هم مربوط می شود به بعضی تجسسها در مورد نحوه زندگی
